Hissetmiyorum Durumu: Depersonalizasyon Bozukluğu

Hiç kendinizi sanki dışarıdan izliyormuşsunuz gibi hissettiniz mi? Sanki biri sizin yerinize hareket ediyor ama siz sadece gözlemliyorsunuz… Ya da dünya sanki bir film perdesi gibi uzak ve yapay mı geliyor?

Bu tanımlar size tanıdık geliyorsa, depersonalizasyon bozukluğu yaşıyor olabilirsiniz. Bu yazıda, “Hissetmiyorum” ya da “Gerçeklik hissim yok” gibi şikayetlerin psikolojik altyapısını, nedenlerini, belirtilerini ve çözüm yollarını detaylıca inceleyeceğiz.

Depersonalizasyon Bozukluğu Nedir? 🧬

Depersonalizasyon, kişinin kendine, bedenine ya da duygularına yabancılaşması; sanki dışarıdan kendisini izliyor gibi hissetmesidir. Bu durum gerçeklik kaybı değil, gerçeklik hissinde azalma şeklinde tanımlanır.

Eğer bu durum sık sık ve uzun süreli yaşanıyorsa, Depersonalizasyon-Derealizasyon Bozukluğu (DPDR) adı verilen klinik bir tanı konulabilir.

Depersonalizasyon ile Derealizasyon Arasındaki Fark:

Belirtiler: Depersonalizasyonu Nasıl Tanırsınız? 🧩

Aşağıdaki belirtilerden birkaçını düzenli olarak yaşıyorsanız, bir uzmana başvurmanız önerilir:

• Sanki bedeniniz size ait değilmiş gibi hissetmek
• Aynada kendinizi yabancı biri gibi görmek
• Duygulara karşı hissizlik (örneğin sevinç, öfke hissedememek)
• Sesleri boğuk, uzak ya da yapay algılamak
• Sanki bir film izliyormuş gibi çevreyi algılamak
• Konuşurken kelimeleri siz değilmişsiniz gibi söylemek
• Zihinsel boşluk ya da “otomatik pilotta” yaşama hissi

⚠️ Not: Bu belirtiler, kişi farkında olduğu sürece psikotik bir bozukluk değildir. Gerçeklikten kopmazsınız; sadece gerçekliği “yabancı” hissedersiniz.

Depersonalizasyon Bozukluğunun Nedenleri Nelerdir? 🔍

Depersonalizasyonun tek bir nedeni yoktur. Genellikle psikolojik ve nörolojik birçok etkenin bir araya gelmesiyle oluşur.

En Yaygın Nedenler:

Beyin Depersonalizasyon Anında Nasıl Tepki Verir? 🧠⚠️

Depersonalizasyon, beyin için bir tür savunma mekanizmasıdır. Özellikle amigdala ve prefrontal korteks arasındaki bağlantı zayıfladığında, kişi duygu durumundan kopar ve kendini “hissiz” hale getirerek travmadan korunmaya çalışır.

Yani aslında bu durum, zihnin “aşırı yüke karşı kendini koruma refleksi”dir.

Depersonalizasyon Bozukluğu Kalıcı mı? Tedavi Edilebilir mi? ✅

Hayır, kalıcı olmak zorunda değil. Erken tanı ve doğru yaklaşımla büyük oranda tedavi edilebilir bir durumdur.

Etkili Tedavi Yöntemleri:

1. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT)
   Yanılsama düşüncelerini tanımaya ve yeniden yapılandırmaya yardımcı olur.
2. Mindfulness (Farkındalık) Uygulamaları
   Şu ana odaklanmayı artırarak “gerçeklik hissini” güçlendirir.
3. Psikoeğitim
   Kişinin yaşadığı durumu anlaması, panik tepkisini azaltır.
4. Travma Terapileri (EMDR, Somatik Terapi)
   Travmaya bağlı depersonalizasyonlarda oldukça etkilidir.
5. Destekleyici İlaçlar (gerekliyse)
   Anksiyete ya da depresyon temelli durumlarda psikiyatrist tarafından ilaç desteği önerilebilir.

Depersonalizasyon ile Başa Çıkmanın Günlük Yolları 🛠️

Gerçek Hayattan Bir Senaryo 🎭

Burak, üniversite sınavına hazırlık döneminde yoğun stres altındayken bir gün aniden “kendimi izliyor gibiyim” hissine kapıldı. Başlarda bunun geçici bir şey olduğunu düşündü ama durum sıklaşınca gerçeklik hissini kaybediyor gibi hissetmeye başladı. Paniklememek için bastırdıkça bu durum daha da arttı. Psikolojik destek aldığında Depersonalizasyon Bozukluğu tanısı aldı ve bilinçli farkındalık, nefes çalışmaları ve terapi ile bu durumu yönetmeyi öğrendi.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS) ❓